انتخابات سرنوشت ساز اسراییل

مردم اسراییل دو روز دیگر -سه شنبه ۱۷ مارس و ۲۶ اسفند٬ به پای صندوق های رای می روند تا در انتخابات پارلمانی زودهنگام شرکت کنند. شعار انتخاباتی دو کمپ رقیب  در اسراییل در چند هفته گذشته یا ما یا او و یا من یا آنها بوده , بطوریکه هر ناظری تصور می کند این انتخابات به رفراندومی برای ادامه حیات سیاسی بنجامین نتانیاهو که برای سه دوره - منجمله ۶ سال گذشته- سمت نخست وزیری را داشته٬ تبدیل شده است.

انتخابات این دوره کمتر از ۲ سال پس از برگزاری آخرین رای گیری برگزار می شود. علت برگزاری زودتر ازموعد انتخابات اختلافات داخلی در دولت ائتلافی نتانیاهو بود که او را مجبور کرد پارلمان را منحل و خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شود.

از آنجایی که در تاریخ ۶۷ ساله اسراییل معمولا هیچ گاه دولت اکثریت تشکیل نشده و معمولا نخست وزیران مجبور به ائتلاف با سیاستمداران و احزاب دیگر بوده اند نتانیاهو در سال ۲۰۱۳ مجبور شد علاوه بر احزاب دست راستی٬ با احزاب میانه و چپ هم ائتلاف کند. دو عضو شاخص این احزاب یاییر لپید و زیپی لیونی بودند که به ترتیب  وزرای اقتصاد و دادگستری شدند. لیونی علاوه بر وزارت دادگستری سمت مذاکره کننده ارشد اسراییل در گفتگوهای موسوم به صلح را هم بر عهد گرفت. اما عمر دولت ائتلافی کوتاه بود و اختلاف نظرها خصوصا بین لیونی و لپید از یک طرف و نتانیاهو از طرف دیگر بر سر موضوعاتی مثل بودجه ساخت شهرک ها و ادامه گفتگوها با فلسطینی ها آنقدر عمیق شد که نتانیاهو گفت دیگر تحمل شنیدن صدای مخالف از داخل کابینه را ندارد و طبق اختیاراتش دستور انحلال پارلمان را اعلام کرد و از رییس جمهور خواست با انتخابات زودهنگام موافقت کند.

برای تشکیل دولت در اسراییل هر حزب مجبور به کسب بیشتر از نیمی از ۱۲۰ کرسی پارلمان یا کنست است. چون اسراییل دارای احزاب متعدد بزرگ و کوچک است عملا دسترسی به این مقدار برای هیچ حزبی امکان پذیر نیست٬ اینجاست که مفهوم هماهنگی در سیاست ها و ائتلاف های انتخاباتی اهمیت می یابد. از نظر احزاب میانه و چپ مهمترین کاری که در این انتخابات باید انجام شود جلوگیری از قدرت رسیدن دوباره نتانیاهو است.

بنابراین زیپی لیونی رهبر حزب جدید التاسیس هاتنوا Hatnua این بار با اسحاق هرتزوگ رهبر حزب کار Labour لیست انتخاباتی مشترکی به نام اتحاد صهیونیستی Zionist Union  تشکیل داده اند. این کمپ مشترک هم اکنون رقیب اصلی حزب لیکود Likud  به رهبری بنجامین نتانیاهو است و در نظر سنجی ها نیز تقریبا شانه  به شانه هم حرکت می کنند.

بقیه احزاب دست راستی- میانه رو و چپ که این دو رقیب اصلی را با فاصله بیشتری دنبال می کنند٬ عبارتند از :

§         اسراییل خانه ما  Yisrael Beiteinu  حزب افراطی دست راستی به رهبری وزیر خارجه اویگدور لیبرمن

§         خانه یهودی  HaBayit HaYehudi حزب افراطی صهیونیستی به رهبری وزیر دارایی نفتالی بنت

§         شاس (پاسداران سفاردی-یهودیان متشرع شرقی)  Shas‌حزب یهودیان افراطی با گرایش دست راستی به رهبری اریه دری

§         آینده از آن ماست Yesh Atid حزب میانه رو-چپ به رهبری وزیر اقتصاد اخراجی یاییر لپید

§         ملت با ماست Ha'am Itanu حزب یهودیان افراطی با گرایش میانه-چپ به رهبری الی ییشای

احزاب کوچک دیگری مانند مرتز٬ کادیما٬ یهودیان توراتی و غیره هم هستند که هرکدام با گرایش های مختلف از سیاست های یک یا دو حزب بالا حمایت می کنند. 

در انتخابات امسال نیروی دیگری نیز وجود دارد که بتدریج وارد عرصه رقابت انتخاباتی شده و در صورتی که بتواند کرسی های کافی کسب کند می تواند در تعیین سرنوشت اسراییل تاثیر گذار باشد:  این نیروی سیاسی فلسطینی های مقیم اسراییل هستند.

هم اکنون چهار حزب عرب (در اسراییل به آنها فلسطینی اطلاق نمی شود) در صحنه سیاسی اسراییل وجود دارند که گرایش های مختلفی از کمونیستی- لیبرال و اسلامی دارند. پیشتر٬ این احزاب به تعداد انگشت شمار کرسی های کنست قانع بودند اما از آنجایی که قانون جدید ادامه حیات احزاب کوچک را با تردید مواجه کرده و در شراطی که مذاکرات صلح به شکست رسیده ٬ اسراییل به شهرک سازی در کرانه غربی واسکان یهودیان در آنها ادامه می دهد و تبعیض نژادی علیه فلسطینیان در سرزمین های اشغالی در بالاترین حد خود است٬ گروه های سیاسی فلسطینی به این نتیجه رسیدند که باید متحد شوند و لیست مشترکی ارائه دهند تا بتوانند رای دهندگان فلسطینی-- که ۲۴ درصد از جمعیت هفت میلیون و هشتصد هزار نفری اسراییل هستند-- را قانع کنند در انتخابات شرکت کنند. البته فلسطینی ها برای همه روشن کرده اند که در دولت اسراییل مشارکت نمی کنند اما صرف قدرت یافتن آنان می تواند هر نخست وزیری را مجبور به دادن امتیازاتی در قبال حمایت پارلمانی کند و از این نظر آنها امیدوارند بتوانند بر امور داخلی اسراییل خصوصا مخالفت با بودجه های توسعه شهرک های صهیونیست نشین تاثیر گذار باشند.

باید به باد داشته باشیم که احزاب اسراییلی از هر طیف سیاسی که باشند کمابیش بر سرآرمان های صهیونیسم  هم نظرند و اختلافی اگر هست بر سر مسايل داخلی چون اقتصاد و بودجه٬ بالارفتن هزینه های زندگی٬ کمبود مسکن و البته مذاکرات صلح و تشکیل دولت فلسطینی٬ تقسیم شهر قدس٬‌ ساخت شهرک ها در زمین های فلسطینی ها در کرانه غربی و تبعیض نژادی علیه فلسطینی هاست.

در رقابت های انتخاباتی این دوره حرف چندانی از ایران یا برنامه هسته ای آن نیست: البته بجز در تبلیغاتی که توسط شخص بنجامین نتانیاهو و تیم انتخاباتی وی انجام می شود چرا که نتانیاهو همیشه سعی می کند از برگ تهدید خارجی و امنیت اسراییل استفاده کند و معمولا هم موفق است.

مهمترین فرقی که این دوه رقابت های انتخاباتی اسراییل با دوره های قبل دارد کشیده شدن موضوع فساد اقتصادی و حیف و میل اموال عمومی توسط خانواده نخست وزیر (خصوصا همسر وی) به رسانه ها و تبلیغات است بطوری که حتی پای بازرسی کل اسراییل نیز به دعوای انتخاباتی باز شد و این سازمان با ارائه گزارشی اعلام کرد همسر نخست وزیر سارا نتانیاهو پول بازیافت بطری های نوشیدنی که توسط  نهاد نخست وزیری خریده شده بودند را٬ به جیب زده است.

گزارش های دیگری از این دست بازهم هم در رسانه های اسراییل بوده اند. اما در پاسخ به همه این انتقادات٬  نتانیاهو مخالفانش را به تبلیغات منفی برای خراب کردن وجهه خودش و همسرش متهم کرده است و می گوید رقبا قصد سرنگون کردنش را دارند. 

آخرین سری از نظرسنجی هایی که به صورت هفتگی توسط روزنامه ها و دو کانال تلویزیونی ۲ و ۱۰  انجام می شدند هم نشان می دهند اتحاد صهیونیستی لیونی-هرتزوگ احتمالا برنده ۲۵ تا ۲۷ کرسی و حزب لیکود نتانیاهو برنده ۲۳ تا ۲۵ کرسی کنست خواهند شد. در بهترین حالت لیست متحد اعراب  ۱۳ تا ۱۸ کرسی خواهد داشت. همین نظرسنجی ها نشان می دهد ۶۱ تا ۶۴ درصد فلسطینی های مقیم اسراییل می خواهند در رای گیری شرکت کنند. 

طبق همین نظرسنجی ها ۴۸ تا ۵۱ درصد مردم اسراییل فکر می کنند حتی اگر لیکود برنده اصلی انتخابات نباشد نتانیاهو بازهم بیشترین شانس برای تشکیل دولت آینده را دارد چون رییس جمهور می تواند پیشنهاد تشکیل کابینه را نه به لیدر حزب برنده٬ بلکه به فردی که بیشترین توانایی در تشکیل دولت ائتلافی دارد٬ بدهد.

به این ترتیب بنظر می رسد سیاست های آینده اسراییل در جنگ و صلح را بازهم مردی که در بین اسراییلی ها به پادشاه بی بی King Bibi (با نیم نگاهی به پادشاهان اسطوره ای یهودی داوود و سلیمان)  شهرت دارد تعیین خواهد کرد.

پی نوشت:

این مقاله با کمی تغییرات نخستین بار هقته پیش توسط خبرگزاری نسیم آن لاین منتشر شد. +